Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7

Αίτια και παράγοντες κινδύνου.

Για τη Διπολική διαταραχή όπως και για τις περισσότερες ψυχιατρικές διαταραχές δεν είναι δόκιμο να χρησιμοποιούμε τον όρο “αίτια” γιατί δεν υπάρχουν γνωστά αίτια με την ένοια της φυσικής: δηλαδή “αίτιο -> αποτέλεσμα”.

Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούμε τον όρο: “παράγοντες κινδύνου”. Δηλαδή παράγοντες που η ύπαρξή τους ανεβάζει την πιθανότητα να εμφανιστεί μια ψυχική διαταραχή.

1. Ανατομικές διαφορές

Διπολική διαταραχή

Ατροφία μετωπιαίου λοβού.

Διπολική διαταραχή

Ατροφία του δεξιού ιπποκάμπου.

Με την πρόοδο της χρήσης των απεικονιστικών εξετάσεων (Μαγνητική Τομογραφία κλπ) στην Ψυχιατρική, αυξάνονται όλο και περισσότερο οι ενδείξεις ότι τα άτομα με συναισθηματικές διαταραχες, εμφανίζουν μείωση της εγκεφαλικής μάζας σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου και ιδιαίτερα στο μετωπιαίο λοβό που είναι η περιοχή του εγκεφάλου που γίνεται ο έλεγχος της συμπεριφοράς και η λήψη αποφάσεων. Πολλές μελέτες μάλιστα έχουν δείξει ότι σε άτομα με βαριά κατάθλιψη που βρίσκονται για πολύ καιρό χωρίς θεραπεία, διαπιστώνεται ατροφία μετωπιαίου λοβού. Μιά άλλη περιοχή που μπορεί να ατροφήσει ειναι οι “ιππόκαμποι“, δύο πολύ μικρές περιοχές περίπου  στο κέντρο του εγκεφαλου οι οποίες είναι οι περιοχές όπου γίνεται η διαχείρηση της μνήμης.

Σε αρκετές μελέτες φαίνεται ότι η θεραπεία με Λίθιο μπορεί ακόμη και να αντιστρέψει αυτή την διαδικασία της ατροφίας των μετωπιαίων λοβών του εγκεφάλου, ενώ άλλες εργασίες δείχνουν ότι η χρήση αναστολέων της επαναπρόσληψης σεροτονίνης ή νοραδρεναλίνης (Ladose, Efexor) μπορεί να αναστρέψει τη συρρίκνωση των ιπποκάμπων.

Αυτός είναι άλλος ένας λόγος -ίσως ο πιό σημαντικός- που πρέπει να αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη αποτελεσματικά από την αρχή, ώστε να αποφεύγεται αυτός ο κίνδυνος.DoctorBabis

2. Γονίδια

Όλα πιά ξέρουμε τώρα ότι “βρίσκονται κάπου κρυμμένα” στο γενετικό υλικό του ανθρώπου. Έτσι δεν είναι παράξενο να πούμε ότι και η διπολική διαταραχή έχει κάποια σχέση με την κληρονομικότητα.

  • Πρώτα από όλα έχει παρατηρηθεί ότι η συχνότητα εμφάνισης της διπολικής διαταραχής στα άτομα ορισμένων οικογενειων, είναι πολύ μεγαλύτερη από τη συχνότητα εμφάνισης της νόσου στο γενικό πληθυσμό.
  • Από την άλλη πλευρά σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε μονοζυγωτικούς διδύμους – δηλαδή σε άτομα που έχουν ακριβώς το ίδιο γενετικό υλικό- διαπιστώθηκε ότι άν ο ένας από τους διδύμους εμφανίσει τη νόσο, ο άλλος έχει αυξημένες μεν πιθανότητες (μέχρι και 70%) να εμφανίσει κι αυτός αλλά δεν την εμφανίζει πάντα. Από αυτό συμπεραίνουμε ότι το νά έχει κανείς το “γονίδιο” της νόσου, δεν σημαίνει ότι οπωσδήποτε θα την εμφανίσει. Κι αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο.

3. Τρόπος ζωής

  • Ο ύπνος. Η συνήθεια πολλών ανθρώπων να κοιμούνται λίγο έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να παίξει ρόλο στην εμφάνιση διπολικής διαταραχής.
  • Η λήψη διαφόρων φαρμάκων, κυρίως αντικαταθλιπτικών και ιδίως όταν χορηγούνται μόνα τους επίσης μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση διπολικής διαταραχής.
  • Η χρήση αλκοόλ ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών τέλος είναι πιθανό να οδηγήσει στην εμφάνιση διπολικής διαταραχής.

4. Στρεσσογόνα ερεθίσματα

Είναι πολύ συχνό φαινόμενο η εμφάνιση διπολικής διαταραχής κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά από μια “δύσκολη περίοδο” που μπορεί να είναι οι απαιτήσεις προσαρμογής σε ένα νέο περιβάλλον (νεοι σπουδαστές), σε μιά νέα δουλειά, στο γάμο αλλά και σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως η απώλεια ενός προσφιλούς προσώπου, ένας χωρισμός, η απώλεια μιας θέσης εργασίας κλπ.

Ολα αυτά τα αγχογόνα ερεθίσματα δεν είναι βέβαια από μόνα τους η αιτία της εμφάνισης μιας διπολικής διαταραχής. Χρειάζεται να “βρούν” ένα άτομο το οποίο έχει ήδη την βιολογική προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου.

Επόμενο: Θεραπεία Διπολικής Διαταραχής

(Visited 2,156 times, 35 visits today)

Χαράλαμπος Καραγιαννίδης

Νευρολόγος - Ψυχιατρος