Συμβουλές για την Οικογένεια – Μέρος B’


Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7

Συμβουλές για την Οικογένεια – Μέρος Β’

Το άρθρο αυτό αποτελεί το δεύτερο και τελευταίο μέρος της σειράς μας Συμβουλές για την Οικογένεια. Στη σειρά αυτή ο έμπειρος ψυχίατρος Dr. Allen Frances απευθύνεται στην οικογένεια του πάσχοντα και στο συγκεκριμένο δεύτερο μέρος αρκετές από τις συμβουλές του σχετίζονται με τον κίνδυνο και το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας. Ο λόγος του είναι για μιά ακόμη φορά λακωνικός αλλά εύστοχος, μεστός και κατανοητός από τον απλό καθημερινό άνθρωπο στον οποίο απευθύνεται. Οι συμβουλές για την οικογένεια αναρτήθηκαν σε ένα έγκυρο ψυχιατρικό site το Psychiatric Times από όπου τις αλιεύσαμε (access date: 30.1.2020).

Το ίδιο φάρμακο δεν κάνει για όλους
«Βόηθησε τη γειτόνισσα άρα θα βοηθήσει και το παιδί μου». Μην προτείνετε στους δικούς σας ανθρώπους να πάρουν φάρμακα που πήραν κάποιοι άλλοι γνωστοί σας και «γίναν καλά». Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές θεραπείες για καταστάσεις που μοιάζουν να είναι ίδιες αλλά δεν είναι. Δεν υπάρχει ένα φάρμακο που γιατρεύει «πάσαν νόσον…».
Το φάρμακο θα το πάρει ο ασθενής όχι ο συγγενής
Στην περίπτωση που συνοδεύετε το συγγενή σας στο γιατρό μπορείτε να συζητήσετε οι τρείς σας για τη φύση και την έκταση του προβλήματος, τα διάφορα είδη θεραπείας και φαρμάκων που υπάρχουν. Στο τέλος όμως την απόφαση θα την πάρει ο ασθενής για το τί θα κάνει γιατί εξάλλου δικό του είναι το πρόβλημα.
Όχι θεραπεία δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα
Μερικές φορές ο γιατρός μπορεί να δώσει κάποιες οδηγίες ή εξηγήσεις αλλά να μη συστήσει θεραπεία. Η μη χορήγηση θεραπείας είναι μια από τις επιλογές που έχει ο γιατρός χωρίς αυτό να σημαίνει αυτό υποχρεωτικά ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Μπορεί το πρόβλημα να είναι κάτι που θα περάσει μόνο του ή να χρειάζεται περιμένει για να δει την εξέλιξή του. 
Μην αγνοείτε αλλά και μη βιάζεστε
Μερικές φορές τα συμπτώματα φαίνονται και είναι ήπια. Δε χρειάζεται να κατευθύνουμε τον δικό μας άνθρωπο στο γιατρό. Περιμένουμε παρακολουθώντας διακριτικά (χωρίς να τον κουράζουμε με ερωτήσεις). Μερικές φορές η ιαματική δράση του χρόνου και η οικογενειακή υποστήριξη είναι αρκετά για να κάνουν τη δουλειά. Άλλες φορές όταν τα συμπτώματα είναι δραματικά πρέπει να σπεύσουμε άμεσα γιατί όσο νωρίτερα αρχίσει η θεραπεία τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα.
'Διακριτική εποπτεία'
Η θεραπεία είναι πάντα προσωπική του απόφαση αλλά μπορείτε να έχετε μια διακριτική επίβλεψη στο κατά πόσο εφαρμόζει τις οδηγίες του γιατρού. Μπορείτε να παρεμβαίνετε υπενθυμιστικά.
Ψυχοεκπαίδευση
Αναγνωρίζετε τα πρώτα «σημάδια» της νόσου. Ζητήστε από τον γιατρό που παρακολουθεί τον άνθρωπό σας να σας ενημερώσει και μάθετε να αναγνωρίζετε τα πρώτα σημάδια υποτροπής ή επιδείνωσης της κατάστασής του ώστε έγκαιρα να τον συμβουλέψετε να ζητήσει βοήθεια. 
Βοηθείστε τον να συνεχίζει τη θεραπεία
Πολύ συχνά οι άνθρωποι που παίρνουν ψυχοφάρμακα σταματάνε αυθαίρετα τη θεραπεία τους. Οι λόγοι είναι πολλοί: άλλοτε γιατί νιώθουν πολύ καλά, άλλοτε γιατί θέλουν να πιούν αλκοόλ, γιατί το ξεχνάνε, ή ακόμη και απλώς γιατί δεν τους αρέσει να πίνουν φάρμακα. Αν εντοπίσετε το λόγο ίσως μπορείτε να τους βοηθήσετε καλύτερα να συνεχίσουν σωστά τη θεραπεία τους.
Βοηθείστε τον να κάνει όσο το δυνατόν πιο υγιεινή ζωή
Δυστυχώς ο μέσος όρος ζωής των πασχόντων από σοβαρά ψυχικά νοσήματα είναι κατά 15-20 χρόνια μικρότερος. Οι λόγοι είναι: το πολύ κάπνισμα (επειδή μειώνει τα ενοχλήματα από τη νόσο και τις παρενέργειες των φαρμάκων), η παχυσαρκία και ο διαβήτης που αποτελούν παρενέργειες των άτυπων κυρίως αντιψυχωτικών, η κακή δίαιτα, η έλλειψη άσκησης, οι κακές συνθήκες ατομικής υγιεινής και καθαριότητας και η αυτοκτονία. Καταπολεμήστε όσα από τα παραπάνω μπορείτε.
Απόρρητο ιατρικών δεδομένων
Να γνωρίζετε ότι η νομοθεσία για τα ιατρικά δεδομένα είναι αρκετά αυστηρή και απαγορεύει στο γιατρό να δώσει πληροφορίες στην οικογένεια παρά μόνο με την συγκατάθεση του ίδιου του ασθενούς ή σε περιπτώσεις ακραίου κινδύνου. Αυτό σημαίνει ότι εάν ο ασθενής έχει ενηλικιωθεί μόνο με τη θέληση του θα μπορείτε να τον βοηθήσετε ή να συμμετέχετε σε οποιαδήποτε απόφαση. Αυτό γίνεται για την προστασία της προσωπικότητας του ασθενούς αν και πολλές φορές “δένει τα χέρια” των συγγενών.
Μην τα βάζετε με το γιατρό, ενημερώστε τον εσείς
Ο νόμος είναι πολύ αυστηρός και δεν έχει δικαίωμα ο γιατρός να ενημερώσει κανέναν παρά μόνο με τη συγκατάθεση του ασθενούς. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι  εσείς δεν πρέπει να τον ενημερώνετε. Να του δίνετε κάθε πληροφορία που νομίζετε ότι θα τον βοηθήσει να καταλάβει την κατάσταση που βρίσκετε ο άνθρωπος σας ώστε να παίρνει τις σωστές θεραπευτικές αποφάσεις.
Να είστε προετοιμασμένοι
Να είστε πάνα προετοιμασμένοι για το τι θα κάνετε σε περίπτωση κάποιας έκτακτης ψυχιατρικής ανάγκης κάποιου μέλους της οικογενείας σας. Να γνωρίζετε τηλέφωνα γιατρών, Κέντρων Ψυχιατρικής Βοήθειας της περιοχής σας.
Κίνδυνος αυτοκτονίας
Η αυτοκτονία είναι πάντα ο φόβος της οικογένειας. Πράγματι το ποσοστό αυτοκτονιών είναι σημαντικό ανάμεσα στους ψυχιατρικά πάσχοντες αλλά δεν ξεπερνά το 10-15%. Το να προβλέψει κανείς την αυτοκτονία είναι σαν να ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα. Παράγοντες κινδύνου για έναν που έχει ήδη μια ψυχιατρική διαταραχή είναι τυχόν προηγούμενες απόπειρες, το οικογενειακό ιστορικό, η ύπαρξη φίλων που έκαναν πρόσφατα απόπειρα, επίμονες σκέψεις και αναφορές για την αυτοκτονία, παρορμητικότητα, χρήση ουσιών, κατάσταση απόγνωσης.
Τι να κάνετε όταν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος
  • Συζητήστε με τον άνθρωπό σας τι σκέφτεται, γιατί θέλει να το κάνει με ποιον τρόπο κλπ.
  • Απομακρύνετε πιθανά μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει (όπλα, φάρμακα κλπ)
  • Προσπαθήστε να τον πείσετε να ζητήσει βοήθεια από ειδικό. Να είστε επίμονοι σε αυτό
Η αυτοκτονία δε μειώνει τα προβλήματα
Πολύ συχνά το πρόσωπο που θέλει να αυτοκτονήσει αμφιταλαντεύεται για το αν πρέπει να το κάνει ή αν αξίζει τον κόπο να ζει. Πρέπει να το πείσετε με αποφασιστικότητα ότι είναι πολύ σημαντικό πρόσωπο για σας και ότι η απουσία του θα σας στοιχίσει πολύ περισσότερο από την παρουσία του. Υποσχεθείτε του ότι και ’σεις θα προσπαθήσετε στο εξής να κάνετε καλύτερα τα πράγματα γι αυτόν.
Μην ψάχνετε να βρείτε υπεύθυνους ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας
Στην απευκταία περίπτωση που συμβεί το μοιραίο μην ξεχνάτε ότι σε τελική ανάλυση αυτό ήταν μια καθαρά προσωπική απόφαση. Το να ψάχνει να βρει κανείς “υπευθύνους” ανάμεσα στα μέλη μια οικογένειας το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι τη διάλυση και της υπόλοιπης οικογένειας. 
Η φροντίδα για ένα ψυχικά άρρωστο είναι βαρύ φορτίο
Η φροντίδα για ένα μέλος της οικογένειας που πάσχει ψυχικά είναι βαρύ φορτίο ιδιαίτερα όταν δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία ή όταν υπάρχουν προστριβές μέσα στην οικογένεια. Ζητήστε βοήθεια από ομάδες αλληλοϋποστήριξης, από συλλόγους οικογενειών με παρόμοια προβλήματα (ΣΟΨΥ). Μερικές φορές είναι απαραίτητη και θεραπεία της οικογένειας για να μη διαλυθεί μία οικογένεια.
Μη “συνερίζεστε” τον άρρωστο
Να ξέρετε ότι όταν κάποιος είναι άρρωστος, σχεδόν πάντα “μιλάει η αρρώστια” και όχι ο άρρωστος. Λέξεις σκληρές, πράξεις δυσάρεστες μην τις λαμβάνετε υπόψη σας γιατί σχεδόν πάντα είναι αποτέλεσμα της κακής ψυχικής κατάστασης. Δείξτε υπομονή και ανοχή και συγχωρητικότητα στον άνθρωπο με την ψυχική διαταραχή ή την εξάρτηση.
Αναγκαστική νοσηλεία
Η αναγκαστική νοσηλεία είναι σπάνια απαραίτητη. Όταν όμως χρειάζεται δεν πρέπει να την παρεμποδίζετε ή να την αποφεύγετε. Στην πραγματικότητα η αναγκαστική νοσηλεία όχι μόνο δεν είναι φυλακή αλλά πολύ συχνά γλιτώνει τον άρρωστο από ενέργειες που θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν εκεί. Τον προφυλάσσει από το να προβεί σε βίαιες ενέργειες απέναντι στον εαυτό του και σε άλλους.
Αναζητήστε τις ευθύνες της πολιτείας
Είναι σκανδαλώδης η ανεπάρκεια μέσων παροχής βοήθειας σε άτομα με ψυχιατρικά προβλήματα. Μην εφησυχάζετε, ενοχλείστε τις αρχές, τους τοπικούς άρχοντες, τους κομματικούς φορές, δημιουργήστε πυρήνες πίεσης για την λύση των προβλημάτων. Οι άνθρωποι με ψυχικά προβλήματα είναι τόσο παραμελημένοι γιατί  κανείς δε μιλά γι αυτά.
Μην απελπίζεστε!
Ποτέ μην χάνετε την ελπίδα σας. Έχω δει πολλά θαύματα στη δουλειά μου. Μην ξεχνάτε: το πιο μαύρο σκοτάδι είναι λίγο πριν ξημερώσει!
ΕΔΩ θα βρείτε το πρώτο μέρος

 

(Visited 593 times, 11 visits today)

Spread the word. Share this post!

Χαράλαμπος Καραγιαννίδης

Νευρολόγος - Ψυχιατρος