Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7
Διατροφή και εγκεφαλος
Πες μου τί τρως να σου πω τί σκέφτεσαι
Το άρθρο μας αυτό στηριζεται σε ένα ανάλογο άρθρο του Harvard Health Publishing που είναι τμήμα της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου του Harvard. (access date 22.2.2019)
Ο εγκέφαλός μας δε σταματά ποτέ να εργάζεται. Φροντίζει να μπορούμε να σκεφτόμαστε, να αναπνέουμε, να χτυπά η καρδιά μας να αισθανόμαστε κλπ. Εργάζεται συνεχώς ακόμη κι όταν κοιμόμαστε· και όπως όλες οι “μηχανές” που δουλεύουν έτσι κι ο εγκέφαλος χρειάζεται συνεχή παροχή “καυσίμων”. Αυτά τα “καύσιμα” προέρχονται από τη διατροφή μας, από αυτά που τρώμε και επομένως αυτά που τρώμε εξαρτάται η ποιότητα του “καυσίμου”. Από την ποιότητα του “καυσίμου” στη συνέχεια επηρεάζεται η “απόδοση της μηχανής”. Με μιά φράση αυτό που τρώμε επηρεάζουν τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου μας και επομένως και της ψυχικής μας διάθεσης.
Οπως ένα ακριβό αυτοκίνητο μπορεί να πάθει ζημιά άν του βάλουμε χαμηλής ποιοτητας καύσιμο, το ίδιο και ο εγκέφαλος μπορεί να υποστει βλάβες (άλλες τις καταλαβαίνουμε αμέσως κι άλλες όχι) όταν τροφοδοτηθεί με χαμηλής ποιότητας “καύσιμο”. Δηλαδή όταν η διατροφή μας αποτελείται από πολυ-επεξεργασμένες και ραφιναρισμένες τροφές δεν μπορεί εύκολα να τις αποβάλλει. Για παράδειγμα, διαιτες υψηλές σε ραφιναρισμένα σάκχαρα είναι βλαβερές για τον εγκέφαλο. Εκτός από το ότι επιβαρύνουν τη λειτουργία του παγκρέατος, ευνοούν την ανάπτυξη μικρο-φλεγμονών και οξειδωτικού στρές στα εγκεφαλικά κύτταρα με αποτέλεσμα, όπως έχουν δείξει αρκετές εργασίες να επηρεάζουν την εγκεφαλική λειτουργία και να επιδεινώνουν τις συναισθηματικές διαταραχές (κατάθλιψη).
Παρόλο που είναι προφανές ότι η κακή διατροφή και γενικά η παρουσία βλαβερών ουσιών στον εγκέφαλο συμβάλλουν στην κακή λειτουργία του, δεν είχε δοθεί από την ιατρική η σημασία που έπρεπε στη σχέση διατροφής και συναισθήματος (food and mood).*** Ευτυχώς σήμερα αναπτύσσεται ένα νέο πεδίο στην ψυχιατρική, η διατροφική ψυχιατρική, που ασχολείται με τις διασυνδέσεις και αλληλοεπιδράσεις ανάμεσα στη διατροφή και τον εγκέφαλο. Πώς αυτό που τρώμε επηρεάζει το πως αισθανόμαστε και τελικά την ίδια μας τη συμπεριφορά.
Πώς αυτό που τρώμε επηρεάζει τη διάθεσή μας.
Η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που συμμετέχει στη ρύθμιση του ύπνου, της όρεξης, διαμεσολαβεί στα συναισθήματα και αναστέλλει τον πόνο. Η σεροτονίνη είναι μια ουσία η οποία παράγεται από τις τροφές, στο έντερο το οποίο βρίθει, είναι γεμάτο νευρικά κύτταρα. Εκατομμύρια νευρικά κυτταρα, τα οποία απαρτίζουν ένα τοπικό διακριτό νευρικό σύστημα. Είναι επομένως φυσικό, οι διεργασίες που γίνονται μέσα στο έντερο εκτός από την πέψη να επηρεάζουν και τα συναισθήματα. Επιπλέον, η λειτουργία αυτών των νευρώνων του εντέρου και η παραγωγή νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη, επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τα “καλά” μικρόβια που βρίσκονται στο έντερο και απαρτίζουν την χλωρίδα του εντέρου (microbiom). Ο ρόλος αυτής της χλωρίδας είναι καθοριστικός για την υγεία του ανθρώπου. Προστατεύουν το ίδιο το έντερο από φλεγμονές ή από άλλα “κακά” (νοσογόνα) μικρόβια, διευκολύνουν την πέψη και συμμετέχουν στην διασύνδεση του εντέρου με τον εγκέφαλο.
Μελέτες που σύγκριναν την Μεσογειακή και την παραδοσιακή Γιαπωνέζικη δίαιτα με την λεγόμενη “Δυτική” δίαιτα διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος για κατάθλιψη είναι 25-35% μικρότερος στα άτομα που διατρέφονται με βάση τη Μεσογειακή και την παραδοσιακή Γιαπωνέζικη δίαιτα. Φαίνεται ότι αυτή η διαφορά οφείλεται στο ότι οι πρώτες δύο δίαιτες είναι πλούσιες σε λαχανικά, φρούτα, ακατέργαστα δημητριακά, ψάρια και θαλασσινά. Παράλληλα περιλαμβάνουν μικρές ποσότητες μη λιπαρών κρεάτων και γαλακτοκομικών. Ταυτόχρονα στερούνται επεξεργασμένων τροφών και υδατανθράκων τα οποία είναι βασικά συστατικά για τον “Δυτικό” τρόπο διατροφής. Πολύ περισσότερο που πολλά από αυτά τα ανεπεξέργαστα τρόφιμα είναι “ζωντανά”, περιέχουν δηλαδή βακτήρια και μηκυτες και λειτουργούν έτσι σαν φυσικά προβιοτικά (γιαούρτι).
Η άποψη ότι τα “καλά” βακτήρια όχι μόνο επηρεάζουν την πέψη αλλά και την αντίσταση στις φλεγμονές ολόκληρου του σώματος καθώς και τα επίπεδα ενεργητικότητας και το συναίσθημα του ατόμου κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος ανάμεσα στους επιστήμονες. Τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι εντυπωσιακά.
Τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση (fermented) ΥΓΙΕΙΝΕΣ
Γαλακτοκομικά: γιαούρτι (απλό-στραγγιστό), κεφιρ, αριάνι,
ξυνόγαλο, τυρί φέτα, cottage cheese, ροκφόρ, καμαμπερ κλπ.
Ψωμί που έχει φτιαχτεί από μαγιά.
Σοκολάτα από κακάο.
Μουρουνέλαιο.
Κρεμ φρες (creme fraiche): παρασκευάζεται από κρέμα γάλακτος και γιαούρτι ή αριάνι, ή κεφίρ.
Διάφορα είδη τουρσιών (λάχανα, πικλες κλπ).
Κομπουτσα (kombucha): ειδικο τσάι που έχει υποστεί ζύμωση.
Σαλάμι αέρος.
Ταμπάσκο σώς (Tabasco sauce), Γουορτσεστερσάϊρ σως (Worchestershire sauce).
Ταρχανάς ή τραχανάς.
Αλκοολούχα ποτά: μπύρα, οίνος ερυθρός ή λευκός, ξύδι.
Διάφορα παρασκευάσματα σόγιας
Ραφιναρισμένες τροφές λέμε τις πολυ-επεξεργσμένες τροφές από τις οποίες έχουν αφαιρεθεί τα αρχικά θρεπτικά συστατικά και ίνες και έχουν προστεθεί λίπη, γλυκαντικές και χρωστικές ουσίες καθώς και συντηρητικά. Πιό συνηθισμένα παραδείγματα είναι το λευκό ψωμί, η λευκή ζάχαρη κλπ.