Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7
Τί είναι η Υπαρξιστική Ψυχοθεραπεία
ΦαινομενολογίαΗ υπαρξιστική ψυχοθεραπεία είναι εμπνευσμένη από την υπαρξιστική φιλοσοφία, τον υπαρξισμό. Ο υπαρξισμός με τη σειρά του θεμελιώνεται βασικά στη φαινομενολογία. Η φαινομενολογία έχει την άποψη ότι η πρώτη εντύπωση ή εμπειρία του ανθρώπου είναι το πιό σημαντικο και με αυτό πρέπει κανείς να ασχολείται. Αυτά τα πρωτα (ακατεργαστα) δεδομένα της αντίληψής μας μερικές φορές είναι κάτι το απλό να το προσλάβουμε όπως είναι για παράδειγμα ένα χρώμα ή μιά γεύση. Αλλες φορες πάλι είναι πολύ πιό σύνθετο όπως η αντίληψη του χρόνου, το αίσθημα της ελευθερίας, η συνειδητοποίηση του δικού μας θανάτου κλπ.
Η ύπαρξη προηγείται της ουσίαςΣυμφωνα με τη φαινομενολογία λοιπόν η υπαρξη προηγείται της ουσίας ενός πράγματος. Ας δούμε ένα παράδειγμα: Κοιταζουμε μια χτένα. Αν μας ρωτήσει κάποιος τί βλέπουμε, θα απαντήσουμε ότι βλέπουμε μια χτένα. Τί είναι όμως στ’ αλήθεια αυτό που πραγματικά βλέπουμε; Αυτό που προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας; Βλέπουμε ένα μακρόστενο πλακέ αντικείμενο, που έχει συγκεκριμένες διαστάσεις, συγκεκριμένο σχήμα, χρώμα, υφή κλπ. Για να ονοματίσουμε αυτό το αντικείμενο και να το πουμε “χτένα” πρέπει να κάνουμε πολλές γενικεύσεις, πολλές συσχετίσεις και παραδοχές. Ταυτόχρονα όποιος ακούσει ότι βλέπουμε μία χτένα θα καταλάβει ότι βλέπουμε ένα συγκεκριμένο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούμε για να χτενιζόμαστε. Η “ύπαρξη” της χτένας είναι αυτό που προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας: το ακατέργαστο υλικό δηλαδή το σχήμα, οι διαστάσεις, η υφή. Από αυτό με περίπλοκες νοητικές διαδικασίες περνάμε στην “ουσία” του που είναι η χτένα, δηλαδή ένα εργαλείο χτενίσματος.Αρκετοί ασθενείς στη θεραπεία δυσκολεύονται ειλικρινά να διακρίνουν την πρωτογενή, χωρίς καμμία επεξεργασία, εμπειρία από την αφηρημένη σκέψη. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν οι ασθενείς μιλούν για τα συναισθήματα και συγχέουν τη λεξη πχ. “λύπη” με τη συναισθηματική κατάσταση που αυτή η λέξη περιγράφει. Στην πραγματικότητα βέβαια οι λέξεις που περιγράφουν συναισθήματα δεν είναι τίποτε περισσότερο από αφηρημένες “ταμπέλες” τις οποίες χρησιμοποιούμε (συχνά άστοχα) για να υποδηλώσουμε μια υποκειμενική εμπειρία. Επίσης όταν προσπαθώ να εκφράσω την εμπειρία μου με λέξεις, παύει (αυτή η εμπειρία) να είναι αυτό που προσπαθεί να ορίσει η λέξη. Η λέξη “λυπη” δεν είναι συναίσθημα αλλά μιά αφηρημένη “ταμπέλα”.
Η υπαρξιστική θεραπεία αποδιδει σημαντικό ρολο στην οντολογική κατανόηση του τί είναι (δηλαδή τί υπάρχει) στον κόσμο και πώς εμείς το θεωρούμε. Ακόμη σημαντικότερη θεωρεί η υπαρξιστική θεραπεία, την απόλυτη ικανότητα αυτενέργειας και ελευθερίας του ανθρώπου. Δε γεννιομαστε έχοντας τα βασικά μας χαρακτηριστικά και απόψεις σταθερές και αμετάβλητες. Κάθε πρόσωπο δημιουργεί ή αναδημιουργεί τα δικά του ιδιαίτερα βασικά χαρακτηριστικά μέσα από την επιλογή και την αυτενέργεια.
Η αφετηρια της υπαρξιστικής ψυχοθεραπείας
Με βάση τη φαινομενολογική ανάλυση, η υπαρξιστικός θεραπευτής προσπαθεί να αναδείξει τον μοναδικό και εξατομικευμένο τρόπο που ο καθένας βιώνει τον εαυτό του μέσα στον κόσμο. Οχι ως αντικείμενο ή πράγμα αλλά ώς πρόσωπο που έχει συνείδηση της ύπαρξής του, που μπορεί να σκεφθεί τη θέση του στο μελλοντικό χρόνο, να εξετάσει διάφορες μελλοντικές δυνατότητες και να λειτουργήσει συνειδητά και σκόπιμα εξυπηρετώντας συγκεκριμένους στόχους και επιδιώξεις.
Ο υπαρξιστικός-θεραπευτής θεωρεί ότι ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικά και μοναδικά υπαρξιακά ενδιαφέροντα που πηγάζουν από τον μοναδικό τρόπο που υπάρχει στον κόσμο. Τα ζητήματα που αντιμετωπιζει ο κάθε ξεχωριστός άνθρωπος είναι χιλιάδες. Ομως κάποια από αυτά είναι σίγουρο ότι θα τα αντιμετωπίσουμε όλοι. Ενας απο τους πιό γνωστούς υπαρξιστικούς θεραπευτές, ο Ιρβιν Γιάλομ θεωρεί ότι αυτά είναι τέσσερα: το ζήτημα του θανάτου, το ζήτημα του νοήματος της ζωής, το ζήτημα της υπαρξιακής μοναξιάς και το ζήτημα της ελευθερίας.