Notice: Undefined variable: _thinkup_meta_pagetemplates in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/themes/Sento_Pro/admin/main/options/01.general-settings.php on line 496
class="post-template-default single single-post postid-3559 single-format-standard custom-background layout-sidebar-right layout-responsive layout-wide pre-header-style1 header-style2 scrollup-on">

Άγχος, Κατάθλιψη και Καρδιοπάθειες


Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7
Το άγχος και η κατάθλιψη έχουν μια χρόνια επίπτωση στην ποιότητα ζωής και στην καρδιακή υγεία. Η σχέση ανάμεσα σε ψυχικές διαταραχές όπως το άγχος και η κατάθλιψη με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος είναι στενή και οφείλεται ψυχολογικούς μηχανισμούς (που επηρεάζουν τη συμπεριφορά) αλλά και σε άμεση επίδραση της κατάθλιψης και του άγχους στην καρδιά και τα αγγεία. Πώς μπορούμε να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε την κατάθλιψη και το άγχος στα άτομα με καρδιακά νοσήματα; Κατάθλιψη και καρδιοπάθειες

Δεδομένα

Πάρα πολλές μελέτες έχουν δείξει πώς από τους ασθενείς που πάσχουν από καρδιακά νοσήματα, πάνω από τους μισούς εμφανίζουν κατάθλιψη. Ακόμα πιό συχνή είναι η εμφάνιση άγχους (αγχώδους διαταραχής).

Οι διαταραχές αυτές τις περισσότερες φορές είναι χρόνιες και όχι προσωρινές. Παραδείγματος χάριν η κατάθλιψη που εμφανίζεται μετά από ένα οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να επιμείνει για πάνω από ένα χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για την αγχώδη διαταραχή η οποία τείνει να γίνει χρόνια.1,2

Τί σχέση μπορεί να έχει το άγχος και η κατάθλιψη με την καρδιά;

Η κατάθλιψη και το άγχος παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη σε ένα εμφραγμα του μυοκαρδίου ή στην καρδιακή ανεπάρκεια.

Ιδιαίτερα έχει μελετηθεί η κατάθλιψη και έχει διαπιστωθεί ότι ευνοεί την εμφάνιση και την επιδείνωση της αρτηριοσκλήρυνσης και της καρδιακής ανεπάρκειας.3,4 Επισης η κατάθλιψη έχει αποδειχθεί ότι χειροτερεύει την πορεία ενός εμφράγματος και διπλασιάζει τους θανάτους από αυτό.5,6,7 Είναι τόσο ισχυρές αυτές οι ενδείξεις ώστε η Αμερικανική Καρδιολογική Εταρεία (American Heart Association) έχει συμπεριλάβει την κατάθλιψη στους παράγοντες κινδύνου για κακή εξέλιξη της στεφανιαίας νόσου. 8

Το άγχος επίσης έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με δυσμενέστερη πορεία των καρδιακών νοσημάτων όχι όμως όσο η κατάθλιψη. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού και η διαταραχή μετατραυματικού άγχους συνδέονται με την εμφάνιση εμφραγμάτων. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή συνδέεται επίσης με την αυξημένη θνησιμότητα κατά την μετα-εμφραγματική περίοδο.

Οι μηχανισμοί που συνδέουν την κατάθλιψη και το άγχος με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος είναι βιολογικοί μηχανισμοί και μηχανισμοί συμπεριφοράς.

Μηχανισμοί συμπεριφοράς
Πολλές ανθυγειινές συνήθειες είναι πολύ συνηθισμένες στην κατάθλιψη και ταυτόχρονα βλαβερές στα καρδιακά νοσήματα. Ενα άτομο που έχει κατάθλιψη πολύ δύσκολα θα βρεί το χρόνο και τη διάθεση να γυμναστεί ή να κάνει ένα απλό βάδισμα. Επίσης πολύ πιό εύκολα θα “πιεί κι ένα ποτήρι παραπάνω” ή θα καπνίζει το ένα τσιγάρο μετά το άλλο. Είναι φανερές οι συνέπειες που θα έχουν στην καρδια ενός ανθρώπου τέτοιες συμπεριφορές. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι τα άτομα με κατάθλιψη συνήθως είναι υπέρβαρα και ταυτόχρονα έχουν έλλειψη βιταμίνης D3, B12 και φυλικού οξέος με αποτέλεσμα να εμφανίζουν μια μεταβολική απορρύθμιση που είναι πολύ αρνητικός παράγοντας για την καρδιά.
Βιολογικοί μηχανισμοί
Στην κατάθλιψη, το άγχος και τα καρδιαγγειακά νοσήματα παρατηρείται μια αστάθεια του αυτόνομου νευρικού συστήματος με επικράτηση του συμπαθητικού (συμπαθητικοτονία) με αποτέλεσμα η μία πάθηση να ενισχύει την άλλη. Το χρόνιο στρές μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονές καθώς και σε μεταβολές των επιπέδων της κορτιζόλης στο αίμα με χρόνιες τοξικές επιδράσεις στο μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου. Ταυτόχρονα η φλεγμονή προάγει την κατάθλιψη και το άγχος καθώς μειώνει τις μονοαμίνες (σεροτονίνη, ντοπαμίνη κλπ) στον εγκέφαλο.9 Επίσης η φλεγμονή συμμετέχει και στο σχηματισμό αθηρωματικών πλακών. Τέλος το ενδοθήλιο δυσλειτουργεί με τη φλεγμονή και αυτός είναι άλλος ένας αρνητικός παράγοντας για την κυκλοφορία.

Αναζήτηση της κατάθλιψης και της αγχώδους διαταραχής στους πάσχοντες από καρδιακά νοσήματα

Αφού είναι ήδη διαπιστωμένες οι αρνητικές επιπτώσεις που έχουν η κατάθλιψη και το άγχος στα καρδιακά νοσήματα είναι σκόπιμο να τα αναζητά κανείς και εφόσον τα διαπιστώνει, να τα αξιολογεί και όταν χρειάζεται να τα παραπέμπει στον ειδικό.

Μερικές φορές τα συμπτώματα της κατάθλιψης ιδίως τα σωματικά μπορεί να αλληλο επικαλύπτονται με αυτά του καρδιακού νοσήματος και να υπάρχει δυσκολία να καταλάβει κανείς ποιά συμπτώματα οφείλονται στο ψυχικό νόσημα και ποιά στο καρδιολογικό. Ενας έμπειρος γιατρός όμως μπορεί να τα ξεχωρίσει από την ποιότητα των ενοχλημάτων αλλά και το γενικό πλαίσιο που εμφανίζονται.

Όπως είπαμε η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συμπεριλαμβάνει την κατάθλιψη και το άγχος στους κακούς προγνωστικούς παράγοντες και για το λόγο αυτό συνιστά στα μέλη της να χορηγούν στους ασθενείς τους ειδικό ερωτημαλόγιο στο οποίο ανιχνεύεται και η ύπαρξη κατάθλιψης. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάτι τέτοιο, η σύσταση της Εταιρείας είναι να παραπεμφθεί σε ειδικό για καλύτερη αξιολόγηση και -άν χρειάζεται- θεραπεία.

Η αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του άγχους στα καρδιακά νοσήματα

ΦάρμακαΤα αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι οι πυλώνες της φαρμακευτικής θεραπείας. Ιδιαίτερα οι αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (νεώτερα αντικαταθλιπτικά) οι οποίοι γενικά προτιμούνται γιατί τα τρικυκλικά (αντικαταθλιπτικά “πρώτης γενιάς”) σε υψηλές δόσεις μπορεί να εμφανίσουν κάποιες παρενέργειες από το καρδιαγγειακό σύστημα. Κανένας από τους αναστολής της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης που δοκιμάστηκαν (Ladose, Zoloft, Seropram, Seroxat, Cipralex) δεν παρουσίασαν καμμία ιδιαίτερη παρενέργεια αλλά δεν ήταν όλα το ίδιο αποτελεσματικά. Παρόλα αυτά όταν χορηγούνται σε ασθενείς που παίρνουν αντι-αιμοπεταλιακά ή αντιπηκτικά φάρμακα χρειάζεται μια ιδιαίτερη προσοχή γιατί παρατείνουν τη δράση των αντιπηκτικών.

Η χρήση άλλων νεώτερων αντικαταθλιπτικών όπως το Efexor και το Cymbalta καλύτερα είναι να αποφεύγεται γιατί έχει ενοχοποιηθεί σε ορισμένες εργασίες για επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας.

ΨυχοθεραπείαΑποτελεί γενικά έναν πολύ ελκυστικό τρόπο αν πάρει κανείς υπόψη του ότι δεν έχει καμμία παρενέργεια ούτε αλληλεπίδραση με τα καρδιολογικά φάρμακα που παίρνει ο ασθενής.

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι αυτή που έχει μελετηθεί καλύτερα και διαπιστώθηκε ότι είναι αποτελεσματική όσον αφορά την κατάθλιψη των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια. Η αποτελεσματικότητά της όμως εξανεμίζεται στην αντιμετώπιση του άγχους σε πληθυσμούς ατόμων με καρδιακά νοσήματα.

Ετσι κι αλλιώς μπορεί να θεωρηθεί ώς μια θεραπεία για ειδικούς πληθυσμούς είτε διότι δεν μπορεί να βρεί κανείς παντού ειδικούς ψυχοθεραπευτές είτε γιατί πολλές φορές λόγω της βεβαρυμένης κατάστασης δεν μπορεί εύκολα να μετακινηθεί ο ασθενής.

 

Στους πάσχοντες από καρδιαγγειακά νοσήματα, το άγχος και η κατάθλιψη όχι μόνο δεν είναι σπάνια αλλά συνδέονται και με άσχημη έκβαση. Για το λόγο αυτό είναι πολύ χρήσιμο να εντοπίζει κανείς αυτές τις καταστάσεις και να τις θεραπεύει με το πιό πρόσφορο τρόπο, είτε με φάρμακα είτε με ψυχοθεραπεία. DoctorBabis

Αναφορές

1. Martens EJ, Smith OR, Winter J, et al. Cardiac history, prior depression and personality predict course of depressive symptoms after myocardial infarction. Psychol Med. 2008;38:257-264.
2. Grace SL, Abbey SE, Irvine J, et al. Prospective examination of anxiety persistence and its relationship to cardiac symptoms and recurrent cardiac events. Psychother Psychosom. 2004;73:344-352.
3. Wulsin LR, Singal BM. Do depressive symptoms increase the risk for the onset of coronary disease? A systematic quantitative review. Psychosom Med. 2003;65:201-210.
4. Garfield LD, Scherrer JF, Hauptman PJ, et al. Association of anxiety disorders and depression with incident heart failure. Psychosom Med. 2014;76:128-136.
5. Rutledge T, Reis VA, Linke SE, et al. Depression in heart failure a meta-analytic review of prevalence, intervention effects, and associations with clinical outcomes. J Am Coll Cardiol. 2006;48:1527-1537.
6. van Melle JP, de Jonge P, Spijkerman TA, et al. Prognostic association of depression following myocardial infarction with mortality and cardiovascular events: a meta-analysis. Psychosom Med. 2004;66:814-822.
7. Blumenthal JA, Lett HS, Babyak MA, et al. Depression as a risk factor for mortality after coronary artery bypass surgery. Lancet. 2003;362:604-609.
8. Lichtman JH, Froelicher ES, Blumenthal JA, et al. Depression as a risk factor for poor prognosis among patients with acute coronary syndrome: systematic review and recommendations: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2014;129:1350-1369.
Miller AH, Raison CL. The role of inflammation in depression: from evolutionary imperative to modern treatment target. Nat Rev Immunol. 2016;16:22-34.

 

(Visited 3,650 times, 106 visits today)

Spread the word. Share this post!

Χαράλαμπος Καραγιαννίδης

Νευρολόγος - Ψυχιατρος