Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7

Αντικαταθλιπτικά ή αντιψυχωσικά


Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7

Αντικαταθλιπτικό ή αντιψυχωσικό;

Το άρθρο αυτό είναι το δεύτερο από τα δύο άρθρα  που στηρίζονται σε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό ψυχιατρικό portal Psychiatric Times*. Η ανασκόπηση έγινε από τον Albert H. C. Wong, MD, PhD, καθηγητή Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
(Δείτε εδώ το πρώτο κομμάτι της ανασκόπησης)

 

 

Εχει αποδειχτεί ότι κάποια από τα νευρομεταβιβαστικά κυκλώματα όπως το γλουταμινικό και το neurons41ντοπαμιναργικό που αρχικά είχαν συσχετιστεί με την ψύχωση και τις γνωστικές διαταραχές, παίζουν επίσης ρόλο και στη ρύθμιση του συναισθήματος.

  • Το αντικαταθλιπτικό bupropion (Wellbutrin) αναστέλει την επαναπρόσληψη (δηλαδή αυξάνει την διαθεσιμότητα) της νοραδρεναλίνης αλλά και της ντοπαμίνης.
  • Διάφορες πρωτεΐνες αλληλεπιδρούν με τους D2 υποδοχείς της ντοπαμίνης και ρυθμίζουν την καταθλιπτική συμπεριφορά σε πειράματα σε ζώα1,2.
  • Ο άμεση αντικαταθλιπτική δράση του γλουταμινικού οξέος (glutamate) έχει αποδειχθεί ήδη3.

Αφού λοιπόν τα αντικαταθλιπτικά και τα αντιψυχωσικά δεν είναι παρά συμπτωματικές θεραπείες (δηλαδή απευθύνονται στο σύμπτωμα και όχι στην αιτία της νόσου), γίνεται φανερό ότι δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία η διάγνωση με την οποία χαρακτηρίζουμε τον ασθενή. Σημασία έχει κυρίως να εστιάσουμε  στο σύμπτωμα και να επιλέξουμε την απλούστερη και παράλληλα την πιό αποτελεσματική θεραπεία με τις λιγότερες παρενέργειες. Μία από τις βασικές αρχές βέβαια της θεραπείας εξακολουθεί να είναι η χρήση όσο το δυνατόν λιγότερων φαρμάκων στους διάφορους συνδυασμούς. Με τον τρόπο αυτό περιορίζονται και οι πιθανότητες απρόβλεπτων παρενεργειών.

Θεραπευτικές στρατηγικές

Για την αντιμετώπιση περιπτώσεων όπου έχουμε ταυτόχρονη συνύπαρξη καταθλιπτικών και ψυχωτικών συμπτωμάτων, μπορούν βεβαίως να χρησιμοποιηθούν μαζί αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωτικά φάρμακα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν και φάρμακα που είναι αποτελεσματικά και στις δύο αυτές κατηγορίες των συμπτωμάτων. Αρκετά φάρμακα που αρχικά είχαν εγκριθεία από το FDA (Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) ώς αντιψυχωτικά πήραν αργότερα έγκριση για θεραπεία ενίσχυσης (augmentation therapy) σε δύσκολα περιστατικά κατάθλιψης. Η τάση αυτή άρχισε με την Κουετιαπίνη (Seroquel) για να συνεχιστεί με την Αριπιπραζόλη (Abilify) και με ένα σύνθετο σκεύασμα που αποτελείται από Ολανζαπίνη και Φλουοξετίνη (Zyprexa+Ladose, δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα).

Βασικό μέλημα του γιατρού στους συνδυασμούς φαρμάκων είναι να περιορίσει τις παρενέργειες που μπορεί να εμφανίσει το κάθε φάρμακο, οι οποίες συχνά πολλαπλασιάζονται όταν χορηγούνται συνδυασμοί. Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά αυξάνουν τη διαθεσιμότητα μονοαμινών στον εγκέφαλο όπως την νοραδρεναλίνη, τη σεροτονίνη ή τη ντοπαμίνη. Αντιστρόφως, ολα τα αντιψυχωτικά συνδέονται σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό με τους D2 ντοπαμινεργικούς υποδοχείς. Οι συνδυασμοί που μπορούν να προκύψουν είναι αμέτρητοι με αποτέλεσμα να έχουμε άλλοτε ορθοστατική υπόταση, καταστολή, σεξουαλική δυσλειτουργία και ανορεξία και άλλοτε δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, ταχυκαρδία ή σύγχυση.

dance-brain1

 

Είναι αλήθεια ότι πολλές είναι οι καταστάσεις που θα χρειαστεί ο γιατρός να δώσει συνδυασμούς αντιψυχωτικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Το παιχνίδι τότε ανάμεσα στα φάρμακα, τα συμπτώματα και τις παρενέργειες γίνεται ιδιαίτερα σύνθετο. Μοιάζει σα να γίνεται ένας χορός μέσα στον εγκέφαλο του ανθρώπου όπου η μουσική (νευροδιαβιβαστές) δίνουν τον τόνο και οι χορευτές (νευρικά κύτταρα και κυκλώματα) χορεύουν. Ο χορός αυτός άλλοτε είναι ήρεμος, συγχρονισμένος και αρμονικός κι άλλοτε άγριος και καταστροφικός. Και ο γιατρός, κρατώντας τη μπαγκέτα, προσπαθεί να διευθύνει μια ορχήστρα, χωρίς κάν να γνωρίζει όλα τα μέλη της, έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι υγεία, κοινωνική συμμετοχή, δημιουργικότητα.doctorbabis

 
 


 
 

Παραπομπές

1. Haque FN, Lipina TV, Roder JC, Wong AH. Social defeat interacts with Disc1 mutations in the mouse to affect behavior. Behav Brain Res. 2012;233:337-344.
2. Pei L, Li S, Wang M, et al. Uncoupling the dopamine D1-D2 receptor complex exerts antidepressant-like effects. Nat Med. 2010;16:1393-1395.
3. Zanos P, Moaddel R, Morris PJ, et al. NMDAR inhibition-independent antidepressant actions of ketamine metabolites. Nature. 2016;533:481-486.

(Visited 5,567 times, 40 visits today)

Spread the word. Share this post!

Χαράλαμπος Καραγιαννίδης

Νευρολόγος - Ψυχιατρος