Notice: Undefined variable: custom_content in /home/doctorbabis0cgr/public_html/wp-content/plugins/code-snippets/php/snippet-ops.php(484) : eval()'d code on line 7
Μέρος Α: Τί είναι η “κοινωνική αντίληψη”
Με τον όρο “κοινωνική αντίληψη” εννοούμε την κατανόηση των κοινωνικών σηματοδοτήσεων, των κοινωνικών καταστάσεων και της κοινωνικής συμπεριφοράς. Περιλαμβάνει την αναγνώριση των συναισθημάτων που υπάρχουν στους άλλους και την κατανόηση ακόμη πιό περίπλοκων πνευματικών λειτουργιών που συμβαίνουν εντός των άλλων, όπως είναι προθέσεις, οι σκέψεις ή οι πεποιθήσεις τους. Με άλλα λόγια η κοινωνική αντίληψη, δίνει περιεχόμενο και νόημα στον κοινωνικό χώρο. Αυτή είναι που μας επιτρέπει να έχουμε τις κατάλληλες αντιδράσεις απέναντι στη συμπεριφορά των άλλων, να κατανοούμε τις προθέσεις τους. Χωρίς αυτήν, θα ήταν αδύνατον να “διαβάσουμε” τις εκφράσεις του προσώπου των άλλων, του θυμού, της χαράς, της στενοχώριας κλπ.
Αυτό έχει μεγάλη σημασία στην ψυχιατρική εκτίμηση γιατί όπως ξέρουμε από δώ κι έναν αιώνα τουλάχιστον, τα λεγόμενα αρνητικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας για παράδειγμα, δεν είναι μόνο η “συνασθηματική επιπέδωση” αλλά και η μειωμένη συναισθηματική αντιδραστικότητα και η αδυναμία κατανόησης κοινωνικών καταστάσεων. Στους ασθενείς αυτούς χάνονται οι λεπτές αποχρώσεις των κοινωνικών σχέσεων και συναλλαγών.
Διαβάζουμε πολύ συχνά φράσεις όπως “έχει βλεμματική επικοινωνία” ή “έχει καλή επαφή με το περιβάλλον του” όμως μέχρι πολύ πρόσφατα τα στοιχεία αυτά δεν είχαν μελετηθεί συστηματικά επειδή δεν είχαμε συγκεκριμένους τρόπους για την αξιολόγηση των κοινωνικών συμπεριφορών.
Ανέφερα πιό πριν τη σχιζοφρένεια γιατί σ’ αυτήν περιγράφτηκε για πρώτη φορά τέτοιου είδους διαταραχή της κοινωνικής αντίληψης. Η ίδια όμως διαταραχή στην κοινωνική αντίληψη και αλληλεπίδραση ξέρουμε σήμερα ότι υπάρχει και σε όλα τα ψυχικά νοσήματα που υπάγονται στο λεγόμενο “φάσμα του αυτισμού”. Άτομα με τέτοιου είδους νοσήματα εχουν σαφείς δυσκολίες κατανόησης των κοινωνικών σηματοδοτήσεων και σημάτων καθώς και στην -με κατάλληλο τρόπο- αλληλεπίδραση με τους άλλους. Στις ακραίες περιπτώσεις υπάρχει μία απόλυτη αδιαφορία-άρνηση για κάθε κοινωνική επαφή.
Επίσης, εξ ορισμού όλες οι διαταραχές προσωπικότητας χαρακτηρίζονται στον ένα ή στον άλλο βαθμό από δυσλειτουργία στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η μεθοριακή (borderline) διαταραχή της προσωπικότητας, η σχιζότυπη καθώς και η αποφευκτική διαταραχή της προσωπικότητας αποτελούν από τα πιό χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Στο επόμενο: Τί είναι η Κοινωνική Δυσλειτουργία και πώς μετριέται;
*Η διασκευή και η μετάφραση είναι δική μου. Όπου δεν είμαι βέβαιος για την ακριβή απόδοση των όρων, βάζω μέσα σε παρενθέσεις την αγγλική ορολογία. ΜΚ.