Αγγειακή άνοια

vad-progression

Η αγγειακή άνοια είναι μια διαταραχή (νόσος) που οφείλεται σε βλάβες των αγγείων που αρδεύουν με αίμα τον εγκέφαλο. Τις περισσότερες φορές οι βλάβες αυτές είναι πολλαπλά “μικρά” εγκεφαλικά επεισόδια. Δηλαδή αποφράξεις ή ρήξεις μικρών αγγείων του εγκεφάλου με συνέπεια τη νέκρωση της περιοχής του εγκεφάλου που αρδεύουν. Εκτός από την CADASIL, οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για την αγγειακή άνοια είναι οι ίδιοι που είναι στα υπόλοιπα καρδιαγγειακά νοσήματα δηλαδή:

  • κολπική μαρμαρυγή
  • υπέρταση
  • διαβήτης
  • υψηλή χοληστερίνη

Τέλος η αγγειακή άνοια μπορεί να οφείλεται και σε κάποια ειδική νόσο των μικρών αγγείων που λέγεται “αμυλοειδική αγγειοπάθεια“. Στην περίπτωση αυτή πλάκες αμυλοειδούς συσσωρεύονται και “διαβρώνουν” τα τοιχώματα των αγγείων με αποτέλεσμα τη ρήξη τους.

Τα συμπτώματα της αγγειακής άνοιας μπορεί να εμφανιστούν απότομα και στη συνέχεια να βελτιωθούνν (υποχωρήσουν) ή να επιδεινωθούν.

 

Τύποι αγγειακής άνοιας


CADASIL

cadasil1Το όνομα προέρχεται απο τα αρχικά των λέξεων “Cerebral Autosomal Dominant Artheriopathy with Subcortical Infarcts and Leukoencephalopathy” που σημαίνει “αυτοσωματική επικρατητική εγκεφαλική αρτηριοπάθεια με υποφλοιώδη έμφρακτα και λευκοεγκεφαλοπάθεια”. Πρόκειται δηλαδή για μία νόσο η οποία είναι κληρονομική και κληρονομείται με αυτοσωματικό κληρονομικό τρόπο και αφορά τον εγκέφαλο. Η νόσος αυτή προκαλεί πάχυνση των τοιχωμάτων των μεσαίων και των μικρών αγγείων του εγκεφάλου προκαλώντας αποφράξεις και “μικρά εγκεφαλικά επεισόδια” στη λευκή ουσία του εγκεφάλου και συνολικά εγκεφαλοπάθεια της λευκής ουσίας. Εχει ενοχοποιηθεί για εγκεφαλικά επεισόδια, για την ημικρανία με αύρα αλλά και για συναισθηματικές διαταραχές. Τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μεταξύ 20-40 ετών και συνήθως μένουν χωρίς διάγνωση.

Η νοσος οφείλεται σε μετάλλαξη που συμβαίνει σε ένα γονίδιο που είναι γνωστό με το όνομα Notch3 και τα άτομα που είχαν συγγενείς με CADASIL καλό είναι να ελέγχονται για την ύπαρξη μεταλλάξεων σε αυτό το γονίδιο ώστε να προσδιορίζεται ο κίνδυνος που έχουν να εμφανίσουν και οι ίδιοι τη νόσο.

Πολύ-εμφρακτική άνοια

vad
Μαγνητική Τομογραφία ασθενούς με Πολυ-εμφρακτική άνοια. (Με τα βέλη σημειώνονται οι βλάβες)

Εμφανίζεται σε άτομα που έχουν υποστεί πολλά “μικρά εγκεφαλικά επεισόδια” με αποτέλεσμα τη βλάβη των νευρικών κυττάρων. Πολύ συχνά προσβάλλεται η μία πλευρά του σώματος περισσότερο από την άλλη αλλά και επιλεκτικά μεμονομένες από τις ανώτερες λειτουργίες (όπως πχ. αφασική διαταραχή), ανάλογα με την περιοχή που έχει προσβληθεί από το εγκεφαλικό επεισόδιο. Για αυτό και τα συμπτώματά της τα ονομάζουμε “εστιακά”, σε αντίθεση με τα συμπτώματα της νόσου Alzheimer που τα ονομάζουμε “γενικευμένα” επειδή προσβάλλουν πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες και τις δύο πλευρές του σώματος ομότιμα.

Σε μερικές περιπτώσεις και ένα μόνο εγκεφαλικό επεισόδιο είναι δυνατόν να προκαλέσει άνοια κυρίως όταν αυτό εντοπίζεται στο αριστερό ημισφαίριο όπου βρίσκονται τα κέντρα του λόγου, ή όταν προσβληθεί ο ιππόκαμπος που είναι μια περιοχή του εγκεφάλου που παίζει καθοριστικό ρόλο στη λειτουργία της μνήμης.
 


Υποφλοιώδης αγγειακή άνοια Αλλοιώς ονομάζεται νόσος του Binswanger. Είναι μια αρκετά σπάνια μορφή άνοιας η οποία οφείλεται σε εκτεταμένες μικροσκοπικές βλάβες των μικρών αγγείων που προκαλούνται από την αθηρωμάτωση. Το αποτέλεσμα είναι η ισχαιμία και απονέκρωση μικρών περιοχών της λευκής ουσία γύρω από κάθε αγγειακή βλάβη. Βασικό συστατικό της λευκής ουσίας είναι οι νευράξονες των εγκεφαλικών νεύρων οι οποίοι επίσης καταστρέφονται. Οι ίνες αυτές θεωρούνται υπεύθυνες για την “επικοινωνία” μεταξύ διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου.

Τα γνωσιακά συμπτώματα συνήθως είναι:biswanger

  • ψυχοκινητική επιβράδυνση
  • διαταραχή της πρόσφατης μνήμης (όχι τόσο έντονες όσο στην Alzheimer)
  • διαταραχή του συναισθήματος
  • δυσχέρεια λήψης αποφάσεων
  • διαταραχές συμπεριφοράς (ανάρμοστη, προκλητική κλπ συμπεριφορά)

Μεταξύ των κινητικών συμπτωμάτων περιλαμβάνονται:

  • ακράτεια ούρων (που δεν οφείλεται σε ουρολογικό πρόβλημα)
  • δυσκολία στο βάδισμα
  • αδεξιότητα στις κινήσεις
  • βραδυκινησία
  • ανέκφραστο προσωπείο
  • δυσαρθρία.

Στη διάγνωση της νόσου είναι απαραίτητη απεικονιστική εξέταση του εγκεφάλου με αξονική ή μαγνητική τομογραφία όπου αναδεικνύονται οι χαρακτηριστικές βλάβες

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μετά τα 60 και προοδευτικά επιδεινώνονται. Η θεραπεία έχει ώς βασικό στόχο την αντιμετώπιση των παραγόντων “αγγειακού κινδύνου”, δηλαδή έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης, της χοληστεριναιμίας κλπ, ώστε με τον τρόπο αυτό να πετύχουμε μια επιβράδυνση της νόσου. Οι συναισθηματικές διαταραχές αντιμετωπίζονται με αναστολείς της επαναπρόσληψης της σερορτονίνης όπως Ladose, Zoloft, Seropram κλπ ενώ τη θέση τους μπορεί να έχουν και κάποια άτυπα αντιψυχωτικά φάρμακα όπως Risperdal, Zyprexa κά.

 

Για την άνοια με σωμάτια Lewy διαβάστε εδώ και εδώ

Για την άνοια της νόσου Πάρκινσον διαβάστε εδώ

Για τη Μετωποκροταφική άνοια διαβάστε εδώ

(Visited 6,008 times, 111 visits today)