Τί είναι το ΗλεκτροΕγκεφαλοΓράφημα (ΗΕΓ)

bbk-eeg01Η λειτουργία των νευρικών κυτάρων του εγκεφάλου, με “μέσα-έξω” των ιόντων καλίου και νατρίου στα κύτταρα, έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία διαφορών δυναμικού μεταξύ διαφόρων σημείων του εγκεφάλου. Αυτές τις διαφορές δυναμικού έχουμε τη δυνατότητα να τις ανιχνεύσουμε και στο δέρμα του κεφαλιού του ανθρώπου παρότι είναι πολύ μικρές, της τάξης των 5-100 μVolt, με τη βοήθεια σειράς ενισχυτών που περιλαμβάνονται στη συσκευή ενός Ηλεκτροεγκεφαλογράφου. Τα πεδία αυτά σε έναν ζωντανό και λειτουργούντα εγκέφαλο αλλάζουν συνέχεια.

Το εγκεφαλογράφημα αυτό που κάνει είναι να καταγράφει το ρυθμό που μεταβάλονται αυτές οι διαφορές δυναμικού κατά το πέρασμα του χρόνου, σε καμπύλες.bbk-eegdiagram Η διαδικασία της εξέτασης μοιάζει πάρα πολύ με την διαδικασία του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Η μόνη ίσως διαφορά είναι ότι αντί τα ηλεκτρόδια να τα τοποθετούμε στο στήθος, όπως γίνεται στο καρδιογράφημα, τα τοποθετούμε στο κεφάλι του εξεταζομένου.

Στη συνέχεια ο γιατρός που εξετάζει το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, στηριγμένος στη μορφολογία, τη συχνότητα και την κατανομή αυτών των ρυθμών μπορεί να βγάλει συμπεράσματα για ορισμένες πλευρές της λειτουργίας του εγκεφάλου.

bbk-eegΑπό τότε που ανακαλύφθηκε, το 1929, μέχρι και σήμερα, το εγκεφαλογράφημα είναι η μοναδική και αναντικατάστατη μέθοδος διάγνωσης, κατάταξης, αξιολόγησης των επιληπτικών κρίσεων. Στη διάγνωση της επιληψίας όλες οι άλλες εξετάσεις (Αξονική Τομογραφία, Μαγνητική Τομογραφία κλπ) μόνο επικουρικό ρόλο μπορούν να παίξουν.

Παλιότερα η διαγνωστική χρήση του ήταν ευρύτερη (όπως στους όγκους εγκεφάλου στα αιματώματα κλπ) αλλά με την ανακάλυψη των απεικονιστικών εξετάσεων (κυρίως Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία), η διαγνωστική του αξία σ’ αυτές τις καταστάσεις, σχεδόν εκμηδενίστηκε.

Το ΗΕΓράφημα παραμένει πάντως δυνητικά χρήσιμο εκτός της Επιληψίας και σε διάφορες άλλες καταστάσεις λειτουργικών διαταραχών του εγκεφάλου, όπως κεφαλαλγίες, διαταραχές του επιπέδου της συνείδησης κλπ.

Τέλος είναι γνωστό ότι αποτελεί ίσως την πλέον αξιόπιστη εξέταση για την διαπίστωση του “εγκεφαλικού θανάτου” ενός ατόμου, όπου το εγκεφαλογράφημα, αντί καμπυλών αποτελείται από ευθείες γραμμές.

 

Η χαρτογράφηση εγκεφάλου (Brain Mapping) και η (μικρή) ιστορία της.

Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1980, και με την ανατολή της ψηφιακής εποχής στην ιατρική, δημιουργήθηκε μια “νέα” εξέταση, η χαρτογράφηση εγκεφάλου. Στην πραγματικότητα δεν ήταν ακριβώς νέα εξέταση αλλά ήταν μία επιπλέον επεξεργασία των σημάτων που κατέγραφε ο Ηλεκτροεγκεφαλογράφος και η δημιουργία μέσω αυτής εικόνων (“χαρτών”) της κατανομής της ενέργειας των ρυθμών. Για να γίνει αυτό ήταν απαραίτητη προηγουμένως η μετατροπή του αναλογικού σήματος σε ψηφιακό με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.  Ετσι γεννήθηκαν οι νέας γενιάς Ηλεκτροεγκεφαλογράφοι οι οποίοι είχαν αυτή τη δυνατότητα.

bbk-brainMapΓια την ιστορία να πούμε πως την εποχή εκείνη όλα τα μηχανήματα ήσαν αναλογικά και “κινδύνευαν να βγουν άχρηστα”. Ο υπογράφων τότε δημιούργησε μία σύνθεση αποτελούμενη από hardware και software που μπορούσε να συνδέεται στην αναλογική έξοδο των παλαιών συσκευών ηλεκτροεγκεφαλογραφίας και να κάνει στη συνέχεια χαρτογράφηση. Η σύνθεση αυτή ήταν ιδιαίτερη πατέντα (που ποτέ δεν πατενταρίστηκε) και η οποία βοήθησε να “κρατηθούν στη ζωή” δεκάδες μηχανημάτων παλιότερης τεχνολογίας σε όλη την Ελλάδα, για πολλλά ακόμη χρόνια (ίσως κάποια από αυτά να λειτουργούν ακόμη…).

Πάντως, η αλήθεια είναι πως η χαρτογράφηση εγκεφάλου δεν αποτέλεσε ποτέ (και ούτε μπορούσε άλλωστε από τη φύση της) να αποτελέσει, κάποια breakthrough-πρωτοποριακή εξέλιξη. Απλά, αναδεικνύει με εικόνες, δεδομένα που είναι ήδη γνωστά στον έμπειρο ηλεκτροεγκεφαλογραφίστα που θα μελετήσει το κοινό ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.

 

Δείτε επίσης: Τί είναι το Ηλεκτρομυογράφημα

 
 

 
 

(Visited 6,069 times, 116 visits today)