Φάρμακα που χρησιμοποιούμε στην κατάθλιψη

Ένας ασθενής με κατάθλιψη, μπορεί να εμφανίσει ανταπόκριση και πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων του με ένα φάρμακο. Πολλές φορές όμως χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε 3 ή και 4 φάρμακα και σπάνια ακόμη περισσότερα για να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε στην κατάθλιψη δεν είναι μόνο αντικαταθλιπτικά. Είναι επίσης αντιψυχωσικά, αντιεπιληπτικά και τα άλατα του Λιθίου.

Αντικαταθλιπτικά φάρμακα

Αντικαταθλιπτικά “πρώτης γενιάς”
Αντικαταθλιπτικά πρώτης γενιάς (πιέστε εδώ για να δείτε τα φάρμακα)
  • η κλομιπραμίνη (Anafranil)
  • η αμιτριπτυλίνη (Saroten)
  • η μαπροτιλίνη (Ludiomil)
  • η δοξεπίνη (Sinequan)
  • η τραζοδόνη (Trittico)

bbk-anafranilΤα “πρώτης γενιάς” αντικαταθλιπτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται από τη δεκαετία του 1960 και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αποτελούν σημείο αναφοράς όσον αφορά την αποτελεσματικότητα. Το μειονέκτημά τους ήταν ότι πολύ συχνά είχαν ενοχλητικές (αν και όχι επικίνδυνες) παρενέργειες ακόμη και σε μικρές ή μεσαίες δόσεις. Οι πιό συνηθισμένες παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών “πρώτης γενιάς” ήσαν:

  • η ορθοστατική υπόταση και η ζάλη
  • η ταχυκαρίδα και ψυχρά άκρα
  • η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα
  • η καταστολή και η επιβράδυνση της εκσπερμάτισης
“Νεώτερα” αντικαταθλιπτικά
Νεώτερα αντικαταθλιπτικά (πιέστε εδώ για να δείτε τα φάρμακα)
  • παροξετίνη (Seroxat) εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της σεροτονίντης-SSRI
  • φλουοξετίνη (Ladose) SSRI
  • σερτραλίνη (Zoloft) SSRI
  • σιταλοπράμη (Seropram) SSRI
  • φλουφοξαμίνη (Dumyrox) SSRI
  • εσιταλοπράμη (Entact) SSRI
  • βενλαφαξινη (Efexor) διπλός αναστολέας της επαναπρόσληψης σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης – SNRI
  • μιρταζαπίνη (Remeron) διπλή δράση στο σεροτονινεργικό και νοραδρενεργικό σύστημα – NaSSA
  • μπουπροπιόνη (Wellbutrin) διπλός αναστολέας της επαναπρόσληψης της ντοπαμίνης και νοραδρεναλίνης – NDRI
  • αγομελατίνη (Valdoxan). Εχει μοναδικό τρόπο δράσης καθώς το αντικαταθλιπτικό του αποτέλεσμα οφείλεται στη ρύθμιση των κιρκαδιανών ρυθμών (δηλαδή του “βιολογικού ρολογιού”) και κυρίως του ύπνου και της εγρήγορσης οι οποίοι φαίνεται ότι απορρυθμίζονται στην κατάθλιψη.

bbk-LadoseΑν τα “πρώτης γενιάς” αντικαταθλιπτικά προέκυψαν τα περισσότερα από συμπτωματική παρατήρηση της αντικαταθλιπτικής τους δράσης, τα “νεώτερα” αντικαταθλιτπιτκά δημιουργήθηκαν με βάση τη γνώση που είχε σωρευθεί στο πεδίο της βιοχημείας και των νευρομεταβιβαστών.

Έχοντας διαπιστωθεί ήδη ο ρόλος κάποιων νευροδιαβιβαστών στην κατάθλιψη όπως η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη, η δημιουργία αντικαταθλιπτικών εστιαστηκε στην παρέμβαση σ’ αυτούς τους μηχανισμούς. Ετσι γεννήθηκαν οι αναστολείς της επαναπρόληψης της σεροτονίνης (SSRI’s) και άλλων νευρομεταβιβαστών. Ενα από τα πρώτα φάρμακα αυτής της νεώτερης γενιάς των αντικαταθλιπτικών ήταν το Prozac ή Ladose όπως έγινε γνωστό στην Ελληνική αγορά. Λίγα χρόνια μετά την κυκλοφορία του όχι μόνο αποτέλεσε το best seller της αμερικανικής αγοράς αλλά απέκτησε και το προσωνύμιο “το χάπι της χαράς”. Ακόμη και βιβλία γράφτηκαν με το όνομά του (“Σωκράτης, όχι Πρόζακ”) κλπ.

bbk-RemeronΗ μεγάλη επιτυχία των “νεώτερων αντικαταθλιπτικών” οφείλεται στη παντελή σχεδόν έλλειψη σοβαρών παρενεργειών στις θεραπευτικές δόσεις. Οι μόνες ήπιες παρενέργειες του τύπου της ελαφράς κεφαλαλγίας, και παροδικού αισθήματος ναυτίας, καθώς και η αύξηση του άγχους τις πρώτες 3-4 μέρες της χορήγησής τους είναι παροδικές και εύκολα ανεκτές και αντιμετωπίσιμες.

 

Σταθεροποιητές της διάθεσης

Σταθεροποιητές της διάθεσης
  • καρβαμαζεπίνη (Tegretol). Αρχικά αντι-επιληπτικό φάρμακο με αποδεδειγμένη δράση στις συναισθηματικές διαταραχές
  • λαμοτριγίνη (Lamictal). Αντι-επιληπτικό φάρμακο με αποδεδειγμένη επίσης δράση στις συναισθηματικές διαταραχές, ιδίως στην καταθλιπτική φάση.
  • λίθιο. Τα άλατα του Λιθίου ήσαν από τα πρώτα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν στη διπολική διαταραχή. Χρησιμοποιηείται ακόμη και σήμερα έχοντας αποδείξει την αποτελεσματικότητά του. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τα:

    • άνυδρο θειϊκό Λίθιο (Lithiophor)
    • ανθρακικό Λίθιο (Milithin)

bbk-LaMilithinΧρησιμοποιούνται ιδιαίτερα, μαζί με αντικαταθλιπτικά ή από μόνα τους για τη σταθεροποίηση ασθενών που εμφανίζουν κατάθλιψη στα πλαίσια διπολικής διαταραχής.

 

 

Αντιψυχωσικά φάρμακα

Αντιψυχωσικά φάρμακα εγκεκριμένα για την κατάθλιψη

Τα παρακάτω -άτυπα- αντιψυχωσικά φάρμακα είναι εγκεκριμένα από τον FDA (Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) για χρήση σε διάφορες μορφές κατάθλιψης:

  • αριπιπραζόλη (Abilify): ώς συμπληρωματική θεραπεία στη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή
  • ολανζαπίνη (Zyprexa): στην ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη
  • κουετιαπίνη (Seroquel): ώς συμπληρωματική θεραπεία στη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή

Στην Ελλάδα, οι παλιότεροι ψυχίατροι είχαμε μάθει και συνηθίζαμε να χρησιμοποιούμε σαν συμπληρωματική θεραπεία στην κατάθλιψη (ιδίως στη μορφή της “διεγερμένης κατάθλιψης”) και παλιότερης γενιάς αντιψυχωσικά φάρμακα όπως:

  • τη χλωροπρομαζίνη (Largactil, Solidon) σε πολύ μικρές δόσεις
  • την τριφλουοπεραζίνη (Stelazine)

Τέλος πρέπει να γίνει ίσως ειδική μνεία σε ένα σύνθετο σκεύασμα, το οποίο δεν γνωρίζουμε να κυκλοφορεί αλλού εκτός Ελλάδας και είναι ο συνδυασμός ενός πρώτης γενιάς αντιψυχωσικού και ενός πρώτης γενιάς αντικαταθλιπτικού φαρμάκου.

Το Minitran, που περιέχει μικρές δόσεις περφαιναζίνης (2 ή 4mg) και μικρές δόσεις αμιτρυπτιλίνης (10 ή 25mg) σε διάφορους συνδυασμούς, λύνει πολλές φορές, το γόρδιο δεσμό καθημερινών προβλημάτων των κλινικών γιατρών, όπως εξάλλου φαίνεται κι από την σταθερή κυκλοφορία του τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια.

bbk-MiniSeroqΗ χρήση των αντιψυχωσικών φαρμάκων (σε μικρότερες δόσεις) είναι αρκετές φορές χρήσιμη και πολλές φορες επιβεβλημένη κυρίως για την πρόληψη μανιακών επεισοδίών από τα αντικαταθλιπτικά.

(Visited 18,656 times, 275 visits today)