Φάρμακα που χρησιμοποιούμε στην κατάθλιψη
Ένας ασθενής με κατάθλιψη, μπορεί να εμφανίσει ανταπόκριση και πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων του με ένα φάρμακο. Πολλές φορές όμως χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε 3 ή και 4 φάρμακα και σπάνια ακόμη περισσότερα για να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε στην κατάθλιψη δεν είναι μόνο αντικαταθλιπτικά. Είναι επίσης αντιψυχωσικά, αντιεπιληπτικά και τα άλατα του Λιθίου.
Αντικαταθλιπτικά φάρμακα
Αντικαταθλιπτικά “πρώτης γενιάς”Τα “πρώτης γενιάς” αντικαταθλιπτικά φάρμακα χρησιμοποιούνται από τη δεκαετία του 1960 και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αποτελούν σημείο αναφοράς όσον αφορά την αποτελεσματικότητα. Το μειονέκτημά τους ήταν ότι πολύ συχνά είχαν ενοχλητικές (αν και όχι επικίνδυνες) παρενέργειες ακόμη και σε μικρές ή μεσαίες δόσεις. Οι πιό συνηθισμένες παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών “πρώτης γενιάς” ήσαν:
- η ορθοστατική υπόταση και η ζάλη
- η ταχυκαρίδα και ψυχρά άκρα
- η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα
- η καταστολή και η επιβράδυνση της εκσπερμάτισης
Αν τα “πρώτης γενιάς” αντικαταθλιπτικά προέκυψαν τα περισσότερα από συμπτωματική παρατήρηση της αντικαταθλιπτικής τους δράσης, τα “νεώτερα” αντικαταθλιτπιτκά δημιουργήθηκαν με βάση τη γνώση που είχε σωρευθεί στο πεδίο της βιοχημείας και των νευρομεταβιβαστών.
Έχοντας διαπιστωθεί ήδη ο ρόλος κάποιων νευροδιαβιβαστών στην κατάθλιψη όπως η σεροτονίνη, η νοραδρεναλίνη και η ντοπαμίνη, η δημιουργία αντικαταθλιπτικών εστιαστηκε στην παρέμβαση σ’ αυτούς τους μηχανισμούς. Ετσι γεννήθηκαν οι αναστολείς της επαναπρόληψης της σεροτονίνης (SSRI’s) και άλλων νευρομεταβιβαστών. Ενα από τα πρώτα φάρμακα αυτής της νεώτερης γενιάς των αντικαταθλιπτικών ήταν το Prozac ή Ladose όπως έγινε γνωστό στην Ελληνική αγορά. Λίγα χρόνια μετά την κυκλοφορία του όχι μόνο αποτέλεσε το best seller της αμερικανικής αγοράς αλλά απέκτησε και το προσωνύμιο “το χάπι της χαράς”. Ακόμη και βιβλία γράφτηκαν με το όνομά του (“Σωκράτης, όχι Πρόζακ”) κλπ.
Η μεγάλη επιτυχία των “νεώτερων αντικαταθλιπτικών” οφείλεται στη παντελή σχεδόν έλλειψη σοβαρών παρενεργειών στις θεραπευτικές δόσεις. Οι μόνες ήπιες παρενέργειες του τύπου της ελαφράς κεφαλαλγίας, και παροδικού αισθήματος ναυτίας, καθώς και η αύξηση του άγχους τις πρώτες 3-4 μέρες της χορήγησής τους είναι παροδικές και εύκολα ανεκτές και αντιμετωπίσιμες.
Σταθεροποιητές της διάθεσης
Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα, μαζί με αντικαταθλιπτικά ή από μόνα τους για τη σταθεροποίηση ασθενών που εμφανίζουν κατάθλιψη στα πλαίσια διπολικής διαταραχής.