Τί είναι η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή

compulsOCD

Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή είναι μια αρκετά συνηθισμένη μορφή χρόνιας αγχώδους διαταραχής που χαρακτηρίζεται από τα παρακάτω δύο στοιχεία:

Εμμονες

Αυτές είναι δυσάρεστες σκέψεις ή φοβίες οι οποίες έρχονται απρόσκλητες στο νού παρότι είναι πολλές φορές παράλογες και δεν φεύγουν παρά την προσπάθεια που κάνει το άτομο να τις διώξει. Συνήθως οι ασθενείς τις περιγράφουν ώς ιδέες που έχουν κολλήσει στο μυαλό τους και όσο πιό πολύ προσπαθούν να τις διώξουν, τόσο πιό επίμονες γίνονται

Ψυχαναγκασμούς

Δηλαδή κινήσεις ή ενέργειες τις οποίες το άτομο νιώθει υποχρεωμένο να τις κάνει γιατί αλλιώς του δημιουργείται έντονο άγχος. Μάλιστα τις ενέργειες αυτές πρέπει να τις κάνει με τελετουργικό τρόπο.

Ο φαύλος κύκλος της Ιδεοψυχαναγκαστικής Διαταραχής.

 

Συνηθισμένες εμμονές/φοβίες:

Μολύνσεις
  • από σωματικά υγρά (ούρα, κόπρανα κλπ)
  • από μικροβια, ιούς κλπ
  • από περιβαλλοντικές μολύνσεις, ραδιενέργεια κλπ
  • σκόνη
Αθέλητες σεξουαλικές σκέψεις
  • απαγορευμένες ή απαράδεκτες σκέψεις ή εικόνες
  • απαγορευμένες ή απαράδεκτες σεξουαλικές ορμές προς άλλα πρόσωπα
  • φόβοι ομοφυλοφιλίας (“μήπως είμαι ομοφυλόφιλος;”)
  • παιδοφιλικές ή αιμομεικτικές σκέψεις
Απώλεια ελέγχου
  • φόβος μήπως από παρόρμηση κάνουμε κακό σε άλλον
  • φόβος μήπως κάνουμε κακό στον εαυτό μας
  • φόβος μήπως μας ξεφύγει και βρίσουμε ή προσβάλλουμε κάποιον
  • φόβος μήπως κλέψουμε
Θρησκευτικές εμμονές
  • φόβος μήπως κάποια ενέργειά μας είναι υβριστική προς τον Θεό
  • φόβος μήπως εκστομίσουμε κάποια βρισιά προς τον Θεό
  • μεγάλη ενασχόληση  με την ηθική αξία ή απαξία μιας πράξης (“είναι καλό αυτό που κάνω;”
Τελειοθηρικές εμμονές ('να είναι όλα τέλεια')
  • φροντίδα να είναι όλα απολύτως τακτοποιημένα
  • φόβος ότι θα ξεχάσουμε κάποια λεπτομέρεια όταν πετάμε κάτι κάποιες σημειώσεις
  • αδυναμία να διαλέξουμε τα χρήσιμα από τα άχρηστα που πρέπει να πετάξουμε
  • φόβος ότι θα χάσουμε πράγματα
Άλλες εμμονές
  • φόβοι ότι θα αρρωστήσουμε από διάφορα κακοήθη νοσήματα
  • εξωπραγματική πίστη σε τυχερές ιδιότητες κάποιων χρωμάτων, ρούχων κλπ.
  • υπερβολική ενασχόληση με συγκεκριμένους αριθμούς, γράμματα κλπ.

Συνηθισμένοι ψυχαναγκασμοί

Πλύσιμο-Καθάρισμα
  • υπερβολικό πλύσιμο των χεριών ή με ειδική τελετουργία
  • υπερβολική ενασχόληση με πλύσιμο δοντιών ή άλλες δραστηριότητες μέσα στο μπάνιο
  • υπερβολικό καθάρισμα και ξανακαθάρισμα του σπιτιού των επίπλων κλπ
  • αποφυγή χειραψιών, αγγιγμάτων από άλλους, ακούμπημα σε ξένα ρούχα κλπ
Έλεγχοι
  • πολλαπλός έλεγχος για επικίνδυνα πράγματα ή καταστάσεις
  • λήψη υπερβολικών μέτρων για να μή συμβή κάτι κακό
  • κοίταγμα και ξανακοίταγμα “μήπως ξεχάσαμε κάτι”, “μήπως κάναμε κάποιο λάθος”
  • έλεγχος “εφτά φορές” άν κλειδώθηκε σωστά η πόρτα” ή “άν κλείσαμε καλά τη βρύση”
  • μέτρηση της αρτηριακής πίεσης (“πιεσομετρίτιδα”) ή των σφυγμών συνεχώς
Επαναλήψεις
  • διάβασματος μιας πρότασης ή γραψίματος μιας πρότασης
  • “μπές-βγές” από μία πόρτα ή “ανέβα-κατέβα” από τα σκαλοπάτια
  • επαναληπτικές κινήσεις του σώματος πχ. χτύπημα των δακτύλων, αγγίγματα, ανοιγμα-κλείσιμο ματιών κλπ
  • επαναλήψεις διαφόρων κινήσεις επί συγκεκριμένες φορές πχ. 3 φορές “γιατί είναι ιερός αριθμός”, 7 φορές γιατί είναι “τυχερός αριθμός κλπ
Ψυχαναγκασμοί σκέψης
  • “να σκεφτώ πολλές φορές κάτι για να μή συμβεί κάτι κακό”
  • “να προσεύχομαι συνεχώς και συνεχώς ώστε να μην πάθω κάτι κακό”
  • “μετρώ αριθμούς ενώ εισπνέω και σταματώ πάντα όταν φτάνω στο 7 γιατί είναι τυχερός αριθμός”
Άλλοι ψυχαναγκασμοί
  • τακτοποίηση των πραγμάτων στο τραπέζι, ευθυγράμιση των καρεκλών κλπ
  • συνεχής αναζήτηση επιβεβαίωσης με ερωτήσεις “ήταν σωστό αυτό που έκανα;”
  • αποφυγές καταστάσεων ή σκέψεων που θεωρεί ότι μπορεί να του προκαλέσουν ψυχαναγκασμούς

 

Επόμενο: Παραδείγματα – Πότε πάμε στο γιατρό

 

(Visited 3,193 times, 29 visits today)